آخرین بروزرسانی در ۱۴ بهمن ۱۴۰۳ توسط Dr.Arman
مدل متنباز شرکت Ai2 با ۴۰۵ میلیارد پارامتر، مغز سازنده هوش مصنوعی تولو (Tülu 3) است. این مدل متنباز، نه تنها با مدلهای پیشرفتهای مانند GPT-4o قابل مقایسه است، بلکه در برخی از معیارها از DeepSeek v3 نیز پیشی گرفته است.
نوآوری در پساآموزش: رمز موفقیت Tülu 3
یکی از ویژگیهای برجسته هوش مصنوعی Tülu 3، استفاده از تکنیکهای پیشرفته پساآموزش است. این مدل با ترکیب تنظیم دقیق تحت نظارت، یادگیری ترجیحات و رویکرد نوآورانهای به نام “یادگیری تقویتی از پاداشهای قابل تأیید” (RLVR)، بهبود قابل توجهی در عملکرد خود ایجاد کرده است. در این روش، مدل با استفاده از نتایج قابل تأیید، مانند حل صحیح مسائل ریاضی، بهینهسازی میشود که منجر به افزایش دقت در وظایف پیچیده و حفظ ویژگیهای ایمنی میگردد. این سیستم:
- از پردازش موازی در ۲۵۶ پردازنده گرافیکی (GPU) استفاده میکند.
- همگامسازی وزنها را بهینهسازی کرده است.
- پردازش محاسباتی را بهصورت متوازن در ۳۲ نود توزیع میکند.
- از استقرار vLLM با موازیسازی تانسوری ۱۶-جهته بهره میبرد.
با این رویکرد، Tülu 3-405B توانسته است در مقیاس بزرگتر عملکرد بهتری از خود نشان دهد و اثربخشی یادگیری تقویتی را افزایش دهد.
تفاوتهای کلیدی Tülu 3 با سایر مدلهای هوش مصنوعی
هوش مصنوعی Tülu 3 در مقایسه با مدلهای مشابه، چندین تفاوت اساسی دارد:
- متنباز بودن کامل: برخلاف مدلهایی مانند DeepSeek-R1 که تنها کد منبع و وزنهای پیشآموزشدیده را منتشر کردهاند، Tülu 3 تمامی دادهها، کدها و زیرساختهای آموزشی را به صورت کامل در دسترس عموم قرار داده است. این شفافیت به توسعهدهندگان و محققان امکان میدهد تا به راحتی مدل را سفارشیسازی و بهبود بخشند.
- رویکرد نوین در پساآموزش: استفاده از روش RLVR در Tülu 3، آن را از مدلهایی مانند DeepSeek v3 متمایز میکند. این رویکرد با تکیه بر پاداشهای قابل تأیید، به مدل کمک میکند تا در وظایف استدلالی و پیچیده عملکرد بهتری داشته باشد.
- عملکرد برتر در معیارهای ایمنی: در ارزیابیهای ایمنی، Tülu 3 عملکرد بهتری نسبت به DeepSeek v3، Llama 3.1 و Nous Hermes 3 نشان داده است که نشاندهنده تعهد Ai2 به توسعه مدلهای ایمن و قابل اعتماد است.
اهمیت متنباز بودن در هوش مصنوعی
متنباز بودن هوش مصنوعی Tülu 3 فرصتی بینظیر برای جامعه هوش مصنوعی فراهم میکند. این شفافیت به توسعهدهندگان و محققان امکان میدهد تا به دادهها، کدها و زیرساختهای آموزشی دسترسی داشته باشند و مدل را بر اساس نیازهای خاص خود سفارشیسازی کنند. این رویکرد میتواند به تسریع نوآوری و پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی کمک کند.
به گفته هانا حاجی شیرزی، مدیر ارشد تحقیقات NLP در Ai2:
“ما از هیچ مجموعهداده بستهای استفاده نمیکنیم. تمام زیرساختهای آموزشی، دادهها و مدلها را بهطور کامل منتشر کردهایم تا کاربران بتوانند بدون محدودیت از آنها استفاده کنند.”
این رویکرد، تحقیقات و توسعه در حوزه هوش مصنوعی را تسهیل میکند و به توسعهدهندگان اجازه میدهد که مدلهای خود را بر اساس نیازهای خاص خود بهینه کنند.
مقایسه با GPT-4o و DeepSeek v3
۱. چشمانداز رقابتی
از آنجا که بازار مدلهای هوش مصنوعی فوق بزرگ بسیار رقابتی است، Ai2 تلاش کرده تا از نظر دقت، سرعت و ایمنی مدل، خود را در ردهٔ برترینها قرار دهد. GPT-4o سالهاست که بهعنوان یکی از الگوهای اصلی در پردازش زبان طبیعی شناخته میشود و DeepSeek v3 نیز با تواناییهای منحصر به فرد خود، جایگاه ویژهای را در این رقابت دارد. Tülu 3-405B، بنا به ادعای Ai2، اکنون توانسته به صورت میانگین به امتیاز ۸۰٫۷ در مجموعهای از ۱۰ بنچمارک مختلف دست یابد که اندکی پایینتر از ۸۱٫۶ مربوط به GPT-4o، اما بالاتر از امتیاز ۷۵٫۹ مربوط به DeepSeek v3 است.
۲. بررسی ایمنی
در دنیایی که بحث اخلاق هوش مصنوعی روزبهروز اهمیتی مضاعف مییابد، موضوع ایمنی و پیشگیری از سوءاستفاده از مدلها یکی از محورهای حیاتی است. گفته میشود Tülu 3-405B از نظر ایمنی در برابر تولید محتوای مخرب یا مغرضانه، رتبهٔ مطلوبی کسب کرده است؛ بهطوری که نرخ تولید پاسخهای خارج از عرف یا اطلاعات گمراهکننده در این مدل کاهش یافته است.
۳. مرزهای نوآوری
اگرچه Tülu 3 نتوانسته در همهٔ بنچمارکها GPT-4o را بهطور کامل پشت سر بگذارد، اما همین که در برخی حوزهها فاصله کمی با آن دارد و حتی DeepSeek v3 را پشت سر گذاشته، نویدبخش آیندهای درخشان است. مدلهای متنبازی مانند Tülu 3 میتوانند با جلب نظر جامعهٔ پژوهشی، سریعتر از مدلهای بسته رشد کنند و به پیشرفتهای بیشتری دست یابند.
جمعبندی
هوش مصنوعی Tülu 3 نمونهای از قدرت و پتانسیل مدلهای متنباز است. این مدل هوش مصنوعی تولید متن با ترکیب روشهای نوین پساآموزش، رویکرد جدید RLVR و دسترسی کامل به کدها و دادهها، نهتنها توانسته است با مدلهای قدرتمندی مانند GPT-4o رقابت کند، بلکه در برخی زمینهها از DeepSeek v3 نیز پیشی گرفته است.
با در دسترس بودن نسخه Tülu 3-405B از طریق وبسایت Ai2، محققان و توسعهدهندگان اکنون فرصت بینظیری برای استفاده و بهینهسازی این مدل در دست دارند. آینده هوش مصنوعی با مدلهای متنباز مانند تولو، روشنتر و پرامیدتر از همیشه به نظر میرسد.
مطالب مرتبط